Than lọc nước hay còn gọi là lõi than hoạt tính, là thành phần quan trọng trong các hệ thống lọc nước gia đình và công nghiệp. Bài viết chia sẻ cấu tạo, cơ chế hoạt động, lợi ích và hướng dẫn chọn mua lõi than hoạt tính phù hợp cho nhu cầu sử dụng.
Contents
1. Than lọc nước là gì?
Than lọc nước, hay còn gọi là than hoạt tính lọc nước, là vật liệu được xử lý ở nhiệt độ cao trong môi trường có oxy để tạo ra hàng triệu lỗ nhỏ li ti bên trong. Những lỗ này có khả năng hấp phụ các tạp chất, hóa chất, mùi hôi và kim loại nặng trong nước, giúp nước sạch hơn và an toàn hơn khi sử dụng.
Nguyên liệu sản xuất than hoạt tính thường là gáo dừa, tre, than đá hoặc gỗ tự nhiên, được nung hoạt hóa để tăng diện tích bề mặt. Nhờ cấu trúc xốp, than lọc nước có thể giữ lại các phân tử gây ô nhiễm và cải thiện mùi vị của nước uống.
Ngày nay, than lọc nước là vật liệu quan trọng trong hầu hết hệ thống lọc nước gia đình và công nghiệp, đặc biệt trong các lõi lọc của máy lọc nước RO, Nano hoặc lọc tổng sinh hoạt.
2. Công nghệ lõi than hoạt tính lọc nước
Lõi than hoạt tính là bộ phận trung gian trong hệ thống lọc nước, có tác dụng hấp phụ hóa chất, clo, thuốc trừ sâu, chất hữu cơ và tạp chất gây mùi vị khó chịu.
Hiện nay, than hoạt tính lọc nước thường được chế tạo theo 3 dạng chính:
- Than hoạt tính dạng hạt (GAC): dùng phổ biến trong lõi lọc tổng, khả năng xử lý nước lớn, thay thế định kỳ 6–12 tháng.
- Than hoạt tính dạng bột (PAC): hấp phụ nhanh, phù hợp cho các hệ thống xử lý nước công nghiệp.
- Than hoạt tính dạng block (CTO): được nén chặt trong lõi lọc RO, giúp loại bỏ clo, mùi và các chất hữu cơ hòa tan, đồng thời cải thiện vị ngọt tự nhiên của nước.
Lõi than hoạt tính chất lượng cao thường được làm từ gáo dừa tự nhiên, có độ bền cao và ít tan trong nước.
3. Lợi ích và hiệu quả của than lọc nước
Sử dụng than hoạt tính trong lọc nước mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Loại bỏ clo và hóa chất tồn dư: giúp nước không còn mùi hắc, vị khó chịu.
- Hấp phụ kim loại nặng và hợp chất hữu cơ: như chì, thủy ngân, thuốc trừ sâu, hóa chất công nghiệp.
- Cải thiện mùi vị nước uống: giúp nước ngọt và dễ uống hơn.
- Giảm ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe: đảm bảo an toàn cho người dùng, đặc biệt là trẻ nhỏ.
- Ứng dụng đa dạng: dùng trong lọc nước uống, lọc bể cá, hồ bơi, và xử lý nước sinh hoạt.
4. Cách chọn mua và sử dụng than hoạt tính lọc nước
Để đảm bảo hiệu quả lọc và tuổi thọ hệ thống, người dùng nên lưu ý:
- Chọn sản phẩm chính hãng: Ưu tiên các thương hiệu uy tín như Karofi, Viteko, GreenWater, có chứng nhận chất lượng và rõ nguồn gốc.
- Kiểm tra thông số kỹ thuật: Loại than (gáo dừa hay than đá), trọng lượng, khả năng lọc, thời gian thay lõi khuyến nghị.
- Lắp đặt đúng vị trí: Lõi than hoạt tính thường nằm ở giai đoạn 2–3 của máy lọc nước RO, sau lõi PP 5 micron.
- Thay lõi định kỳ: trung bình 6–12 tháng/lần tùy lượng nước sử dụng. Nếu nước có mùi, vị lạ hoặc lưu lượng chảy yếu, nên thay sớm hơn.
- Bảo quản: Giữ than hoạt tính ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp vì dễ giảm khả năng hấp phụ.
5. So sánh than hoạt tính với các vật liệu lọc khác
| Vật liệu lọc | Ưu điểm | Hạn chế | Ứng dụng |
| Than hoạt tính | Hấp phụ mạnh, cải thiện mùi vị, an toàn | Giới hạn với vi khuẩn & kim loại nặng hòa tan | Lọc nước uống, lọc sinh hoạt |
| Cát silicat | Lọc cặn, bùn đất tốt | Không khử mùi, hóa chất | Lọc thô, tiền xử lý |
| Màng RO | Loại bỏ hoàn toàn tạp chất | Chi phí cao, cần điện | Lọc nước uống tinh khiết |
| Hạt trao đổi ion | Khử canxi, magie, làm mềm nước | Cần tái sinh định kỳ | Lọc nước cứng |
Kết hợp nhiều vật liệu lọc (cát, than, RO) sẽ mang lại hiệu quả tối ưu nhất cho nước sinh hoạt.
6. Giá cả và thị trường than lọc nước tại Việt Nam
Trên thị trường hiện nay, giá than hoạt tính lọc nước dao động tùy loại:
- Than gáo dừa dạng hạt: khoảng 25.000 – 40.000đ/kg.
- Than dạng block (lõi CTO): từ 120.000 – 250.000đ/lõi, tùy thương hiệu.
- Than công nghiệp xử lý nước thải: khoảng 20.000 – 30.000đ/kg khi mua sỉ.
Các thương hiệu phổ biến gồm Karofi, Kangaroo, GreenWater, Viteko, với đa dạng dung tích và lõi thay thế. Nhu cầu tăng mạnh trong giai đoạn 2024–2025 do người tiêu dùng chú trọng hơn đến chất lượng nước sinh hoạt và sức khỏe gia đình.
7. Kết luận và lời khuyên
Than lọc nước là thành phần không thể thiếu trong mọi hệ thống xử lý nước hiện đại. Với khả năng hấp phụ vượt trội, loại bỏ mùi và tạp chất, nó giúp mang lại nguồn nước trong lành và an toàn cho sức khỏe.
Để đạt hiệu quả tối đa, bạn nên chọn than hoạt tính chất lượng cao, thay lõi định kỳ, và lắp đặt đúng quy trình kỹ thuật. Một lõi than tốt không chỉ giúp cải thiện mùi vị nước mà còn bảo vệ toàn bộ hệ thống lọc, kéo dài tuổi thọ máy và đảm bảo an toàn cho cả gia đình.
